Landscape คือ ศิลปะที่มีชีวิตเป็นทั้งศาสตร์และศีลในการออกแบบวางแผนมีความสำคัญต่อคุณภาพชีวิตของผู้คน 

งานภูมิสถาปัตยกรรมหรือ Landscape Architecture มีหน้าที่สำคัญและประวัติศาสตร์ที่ยาวนานมาตั้งแต่สมัยโบราณ อย่างสวนลอยแห่งบาบิโลนหนึ่งใน 7 สิ่ง มหัศจรรย์ของโลกยุคโบราณซึ่งเป็นตัวอย่างของการออกแบบภูมิทัศน์ที่ยิ่งใหญ่ เรามาร่วมเจาะลึกโลกและความมหัศจรรย์ของงาน Landscape กันค่ะ

วันนี้ Behind The Design จะพาทุกคนไปเจาะลึกเรื่องของ Landscape ผ่านมุมมองการออกแบบที่ให้ความสำคัญกับการใช้งานที่ตอบโจทย์กับผู้อยู่อาศัยทุกคนและต้องผสมผสานความสวยงามของงานศิลปะที่สื่อถึงสุนทรียะทางอารมณ์อีกด้วย เพราะความสวยงามของศิลปะเปรียบเสมือนศิลปะที่มีชีวิต รวมถึงมาลองฟังมุมมองของคนที่ชื่นชอบและหลงใหลงาน Landscape กันค่ะ

 Behind The Design EP. 6 อยากชวนทุกคนมาพูดคุยกับ “คุณแก๊ก” ปัทมาวดี ดีซอน  Aesthetic & Landscape Design Team Lead จากแสนสิริ และ “คุณแก๊ป” ธนเวทย์ สิริวัฒน์ธนกุล นักแสดงและเจ้าของช่อง “Gapthanavate” ที่จะพาทุกคนไปทำความเข้าใจเกี่ยวกับภูมิสถาปัตยกรรมและการผสมผสานความสวยงามกับการใช้งานได้จริง เพื่อสร้างสมดุลระหว่างธรรมชาติกับมนุษย์ที่จะทำให้ผู้อยู่อาศัยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นในระยะยาว

 Landscape คืออะไร

ในมุมมองของ “คุณแก๊ป” มองว่า Landscape สำหรับเราคือ พื้นที่ว่าง พื้นที่บนผืนแผ่นดินจะพูดแบบนั้นก็ได้ อยากให้ทุกคนคิดภาพว่ามันเป็นพื้นที่ที่เราสามารถจะทำอะไรกับมันก็ได้ หลายครั้งจะได้ยินคนชอบพูดว่า Landscape มันคือการออกแบบสวน แต่ว่าจริงๆ แล้วสิ่งที่เราเรียนกันมา Landscape เนี่ยมันไม่ได้แค่สวนหรือ ต้นไม้เท่านั้น Landscape สามารถเป็นได้ตั้งแต่ที่จอดรถ อาจจะมีศาลาก็ได้ เป็น Cover walk way ทางเดินที่มีหลังคาคุมก็ได้ พื้นที่ว่างสามารถเป็น Landscape ได้หมดเลย

ในมุมมองของ “คุณแก๊ก” มองว่า เป็นการออกแบบสิ่งแวดล้อมที่ทำให้ธรรมชาติได้มีสมดุลกับคนที่อยู่อาศัย 

ออกแบบพื้นที่ Space “พื้นที่ว่าง” ให้น่าอยู่ ทางเข้าอยู่ตรงไหน Main Gate อยู่ตรงไหน Club house อยู่ตรงไหน บ้านหันทางทิศไหน ต้นไม้เราจะวางสกีนในทิศทางไหนที่จะช่วยให้สภาวะแวดล้อมของคนที่อยู่อาศัยดีขึ้น

 Landscape Architecture เป็นทั้งศาสตร์และศิลป์ในการออกแบบวางแผนและจัดพื้นที่ภายนอกอาคาร หรือพื้นที่เปิดโล่ง เพื่อสร้างสภาพแวดล้อมที่สมดุลระหว่างความสวยงามและการใช้งาน โดยคำนึงถึงปัจจัยทางธรรมชาติ สังคมและเศรษฐกิจ

หน้าที่ของ Landscape 

ในมุมมองของ “คุณแก๊ก” หน้าที่ของ landscape เหมือนกับการสร้าง sense of Design หรือ สร้างความรู้สึกประทับใจให้กับคนที่อยู่อาศัย ไม่ว่าจะเป็นที่นั่งสระว่ายน้ำ หรือแม้กระทั่ง Playground เราจะออกแบบอยู่ตรงไหน นี่คือหน้าที่ของมันที่จะทำให้คนที่อยู่อาศัยเข้ามาใช้พื้นที่ นอกจากจะให้ความร่มเงาในเรื่องของแบบสภาวะแวดล้อมแล้ว ยังมีฟังก์ชันที่สามารถออกมาทำ activity อื่นๆ ร่วมกับมันได้

ในมุมมองของ “คุณแก๊ป” มองว่า Landscape สิ่งที่มันน่าจะทำให้เกิดประโยชน์ คือเรื่องของสุนทรียะความรู้สึกอารมณ์ การผ่อนคลาย อาจจะมองง่ายๆ ก็ได้ว่าการที่เราได้มองเห็นพื้นที่สีเขียว มันช่วยทำให้เรารู้สึกสบายจิตสบายใจรู้สึกผ่อนคลาย

ลองยกตัวอย่างง่ายๆ ก็ได้ว่าเวลาเรามีพื้นที่ว่างๆ มีที่ดินอยู่ก่อนที่เราจะวางบ้านไป 1 หลัง มันต้องมีการคิดแล้วว่า บ้านควรอยู่ตำแหน่งไหนทิศทางไหน ถนนทางเข้าในบ้านเข้ามาแล้วจะไปจอดรถตรงไหน แล้วเราจะเดินเจอสวนเลยไหมหรือเอาสวนไปซ่อนไว้หลังบ้านดี คือเรื่องของงาน Landscape จะเกี่ยวเนื่องกับเรื่องของตำแหน่งและการเข้าถึงการวางผังทั้งหมด

เพราะ Landscape คือ ศิลปะที่มีชีวิต

ในมุมมองของ “คุณแก๊ก” มองว่า  คืองาน Landscape เป็นงานออกแบบที่ต้องบอกว่าไม่ใช่ว่าออกแบบวันนี้แล้ว อีกสัก 1 ปีข้างหน้าหรือ 2 ปีข้างหน้ามันจะเหมือนเดิม เราอาจจะวาดภาพภาพหนึ่ง ภาพหนึ่งที่ในวันนี้ภาพที่เห็นจะเป็นแบบนี้ แต่ในฤดูหนาวภาพนี้อาจจะมีสีสันขึ้นมาจะมีต้นไม้ที่ออกดอกขึ้นมาอย่างแม้กระทั่งกิ่งก้านใบที่ในวันนึงก็ขยายยายจนเป็นร่มเงา เป็นเฉดให้กับพื้นที่นั้นๆ ได้ ในตอนเช้าแสงอาจจะเข้าทางฝั่งซ้าย เงาเฉดก็อาจจะเป็นอีกแบบหนึ่ง ตอนเย็นอาจจะมีแสงพระอาทิตย์ที่เป็นซันเซตนวลๆ ให้เป็นบรรยากาศ

 Landscape ก็คือ ศิลปะที่มีชีวิต เป็นบริบทโดยสภาพแวดล้อมทั้งหมดที่สามารถสร้างซีน ให้กับเราได้หมดเลย

หน้าที่สำคัญของงาน Landscape ไม่ใช่แค่การออกแบบพื้นที่สีเขียว หรือสร้างสภาพแวดล้อมที่ดึงดูดใจ แต่ยังต้องอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ส่งเสริมความยั่งยืนสร้างคุณภาพชีวิต โดยรอบ งาน landscape จึงเป็นส่วนสำคัญที่ จะช่วยฟื้นฟูพัฒนาให้พื้นที่บริเวณนั้น เกิดมูลค่าในด้านของความสวยงามและประโยชน์ใช้สอยการดีไซน์

มากกว่าความสวยงามคือประโยชน์ใช้สอย

ในมุมมองของ “คุณแก๊ป” มองว่า การดีไซน์ Landscape ต้องทำให้คนเหมือนเข้า ไปอยู่ในโลกนั้นจริงๆ เวลาเราขับไปในแต่ละโครงการที่ไปรีวิว ถ้าสมมุติเรารู้สึกว่า Landscape  มันมีมนต์เสน่ห์ ตั้งแต่ผมขับเข้าไปครั้งแรกผมจะรู้เลยว่า ที่นี่ดีไซน์มันดีแล้วมันมีมนต์ดึงดูดที่ทำให้เรารู้สึกว่า ผมไม่ได้อยากรีบขับกลับบ้าน ผมยอมจะเสีย

เวลาขับช้าๆได้ อันนั้นผมถือว่าคุณ success นะ เพราะว่ามันทำให้เรารู้สึกอยาก Enjoy มองข้างทางต้นไม้มันเป็นยังไง ทุกวันนี้จริงๆ ถ้าคนทั่วไปเลือกได้ เขาอยู่ในเมืองร้อนไม่อยากออกมา อยู่ข้างในติดแอร์สบายๆ เจอเรื่องฝุ่น เจออะไรเข้าไปอีกอะไร ดังนั้น สิ่งสำคัญของ Landscape เหมือนไปดึงหรือไปผลักให้เขาสามารถออกมาใช้ชีวิตข้างนอกได้อันนี้เสำคัญ

ในมุมมองของ “คุณแก๊ก” มองว่า คราวนี้นอกจากความสวยงามที่เราคิดไปแล้ว ฟังก์ชันไม่ว่าจะเป็นเรื่องของการใช้งาน พื้นที่ใช้สอย จะต้องเฟรนลี่ต่อผู้พักอาศัยได้ยังไง ตัวนี้เนี่ยเป็นสิ่งสำคัญมาก ที่เราให้ความสำคัญว่าเขามาใช้แล้วเขาจะปลอดภัยไหม อย่างเช่น ในช่วงหน้าร้อนที่เขามาใช้ อย่างในการวางทิศทางของต้นไม้ จะสามารถที่ จะทำให้เขารู้สึกถึงความร่มเย็นได้ จนมาอยู่อาศัยได้หรือเปล่า แม้แต่เครื่องเล่นที่เราเอามาใช้งาน เราจะออกแบบเครื่องเล่นมีความปลอดภัยสำหรับเด็กหรือเปล่า ทางเดิน กว้างพอที่จะให้คนเดินไปใช้งานได้ไหม คือ เรามองว่าสิ่งที่เราทำมันไม่ใช่แค่งาน แต่คือการที่เราแบบสร้างสภาพแวดล้อมให้กับโลกใบนี้ด้วยแหละว่ามันจะเป็นยังไง ตอนนี้ก็เป็นสิ่งหนึ่งที่เราอยากจะสร้างสภาวะแวดล้อมแบบยั่งยืน

ความสวยงามจะจับต้องได้ต่อเมื่อเกิดประโยชน์ การสร้างโดยคำนึงถึงผู้ใช้งานจึงเป็น ปัจจัยสำคัญของงาน landscape ซึ่งงานภูมิสถาปัตยกรรมเหล่านี้ ไม่เพียงแต่ดึงดูดสายตา แต่ยังเพิ่มคุณภาพชีวิตและช่วยสนับสนุนระบบนิเวศโดยรอบได้อีกด้วย งานภูมิสถาปัตยกรรมเป็นทั้งศาสตร์และศีลในการออกแบบวางแผนมีความสำคัญต่อคุณภาพชีวิตของผู้คน ช่วยเพิ่มพื้นที่สีเขียว ลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและสร้างเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรม ทั้งยังต้องอาศัยการทำงานร่วมกันกับสถาปนิกวิศวกร นักสิ่งแวดล้อมและผู้เชี่ยวชาญด้านอื่นๆ เพื่อสร้างพื้นที่ที่ตอบสนองต่อความต้องการของผู้ใช้งานทั้งในแง่ความสวยงามและประโยชน์ใช้สอย ซึ่งช่วยสร้างเมืองที่น่าอยู่และยั่งยืนในระยะยาว

---